ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพฤติกรรมนิยม
(Behavioral theory)
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์ (2553 : 18-21)
ได้กล่าวถึงทฤษฎีนี้ไว้ว่า ทฤษฎีการเรียนรู้ในกลุ่มนี้ ประกอบด้วยแนวคิด สำคัญ ๆ 3 แนวด้วยกัน คือ
1 ทฤษฏีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์
(thorndike’s connectionism) (ทิศนา
แขมมณี, 2545: 51-68)
1.1 ทฤษฎีการเรียนรู้
กฎการเรียนรู้ของธอร์นไดค์สรุปได้ดังนี้
1.1.1
กฎแห่งความพร้อม (Law of readiness)
ที่ว่าการเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ดีถ้าผู้เรียนมีความพร้อมทั้งทางร่างกายและจิตใจ
1.1.2
กฎแห่งการฝึกหัด (Law of exercise) ที่ว่าการฝึกหัดหรือกระทำบ่อยๆ
ด้วยความเข้าใจ จะทำให้การเรียนรู้นั้นคงทนถาวร ถ้าไม่ได้กระทำซ้ำๆบ่อยๆ
การเรียนรู้นั้นจะไม่คงทนถาวร
1.1.3
กฎแห่งการใช้ (Low of use and disuse)
ที่ว่าการเรียนรู้เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้ากับการตอบสนอง
ซึ่งความมั่นคงของการเรียนรู้จะเกิดขึ้น หากได้มีการนำไปใช้บ่อยๆ
หากไม่มีการนำไปใช้อาจลืมได้
1.1.4
กฎแห่งผลที่พึงพอใจ (Law of effect) เมื่อบุคคลได้รับผลที่พึงพอใจ
ย่อมอยากจะเรียนรู้ต่อไป แต่ถ้าได้รับผลที่ไม่พึงพอใจจะไม่อยากเรียนรู้ ดังนั้น
การได้รับผลที่พึงพอใจ จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการเรียนรู้
1.2 การประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้
1.2.1 การจัดการเรียนรู้
ผู้สอนควรให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการลองผิดลองถูกบ้าง ถ้ามีเวลาและไม่เป็นอันตรายต่อผู้เรียน
ซึ่งจะมีประโยชน์ในการช่วยให้ผู้เรียน เรียนรู้วิธีการแก้ปัญหามากขึ้น จดจำ
เข้าใจในสิ่งที่เรียนและภาคภูมิใจในสิ่งที่ตนเองได้กระทำ
1.2.2 ก่อนสอนผู้สอนควรมีการสำรวจความพร้อมของผู้เรียน
ว่าผู้เรียนมีความรู้พื้นฐานใดบ้าง เพียงพอที่จะเรียนรู้ในเรื่องใหม่ต่อไปหรือไม่
เป็นการเชื่อมโยงความรู้เดิมกับความรู้ใหม่
1.2.3 การฝึกทักษะแก่ผู้เรียน
ผู้สอนควรให้ผู้เรียนได้ฝึกฝน กระทำสิ่งนั้นบ่อยๆ
จะทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะในเรื่องนั้นอย่างแท้จริง
แต่ไม่ควรฝึกซ้ำซากจนสร้างความเบื่อหน่ายแก่ผู้เรียน
1.2.4 เมื่อผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ในเรื่องที่เรียนแล้ว
ผู้สอนควรให้ผู้เรียนได้นำสิ่งที่เรียนรู้นั้นไปใช้ในสถานการณ์ต่างๆ บ่อยๆ การให้ผู้เรียนได้รับผลที่ตนพึงพอใจ
จะช่วยให้การเรียนของผู้เรียนประสบผลสำเร็จ
ซึ่งผู้สอนควรศึกษาว่าสิ่งเร้าหรือรางวัลใดที่ผู้เรียนพึงพอใจ เพื่อนำไปใช้ให้ถูกต้องกับสิ่งที่ผู้เรียนต้องการ
2 ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค หรือแบบอัตโนมัติ (Classical conditioning theory)
ของพาฟลอฟ
2.1 ทฤษฎีการเรียนรู้
สรุปได้ดังนี้
2.1.1 พฤติกรรมการตอบสนองของมนุษย์เกิดการวางเงื่อนไขที่ตอบสนองต่อความต้องการทางธรรมชาติ
2.1.2 พฤติกรรมการตอบสนองของมนุษย์
สามารถเกิดขึ้นได้จากสิ่งเร้าที่เชื่อมโยงกับสิ่งเร้าตามธรรมชาติ
2.1.3 พฤติกรรมการตอบสนองของมนุษย์ที่เกิดจากสิ่งเร้าที่เชื่อมโยงกับสิ่งเร้าที่เป็นธรรมชาติจะลดลงเรื่อยๆ
และหยุดลงในที่สุดหากไม่ได้รับ การตอบสนองตามธรรมชาติ
2.1.4 พฤติกรรมการตอบสนองของมนุษย์ที่ต่อสิ่งเร้าที่เชื่อมโยงกับสิ่งเร้าตามธรรมชาติจะลดลงและหยุดไป
เมื่อไม่ได้รับการตอบสนองตามธรรมชาติ และจะกลับมาปรากฏขึ้นได้อีก
โดยไม่ต้องใช้สิ่งเร้าตามธรรมชาติ
2.1.5 มนุษย์มีแนวโน้มที่จะรับรู้สิ่งเร้า
ที่มีลักษณะคล้ายๆกัน และจะตอบสนองเหมือนๆกัน
2.1.6
บุคคลมีแนวโน้มที่จะจำแนกลักษณะของสิ่งเร้าให้แตกต่างกันและ
เลือกตอบสนองได้ถูกต้อง
2.1.7
กฎแห่งการหยุดยั้งของพฤติกรรม (Law of extinction) ที่ว่าหากบุคคลได้รับแต่สิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขอย่างเดียว หรือความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขกับสิ่งเร้าที่ไม่วางเงื่อนไขหากกันออกไปมากขึ้น
ความเข้มของการตอบสนองจะลดลงเรื่อยๆ เรียกปรากฏการณ์นี้ว่าเกิดการหยุดยั้งพฤติกรรม
(extinction) หรือเกิดการหดหายของพฤติกรรม
2.1.8 กฎการฟื้นกลับมาใหม่ของพฤติกรรม (Low of spontaneous recovery) ที่ว่า การตอบสนองที่เกิดจากการวางเงื่อนไขที่ลดลง สามารถเกิดขึ้นได้อีก
โดยไม่ต้องใช้สิ่งเร้าที่ไม่วางเงื่อนไขมาเข้าคู่ เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า "การฟื้นกลับมาใหม่ของพฤติกรรม"
2.1.9 กฎแห่งการถ่ายโยงการเรียนรู้สู่สถานการณ์อื่นๆ (Law of generalization) ที่ว่า เมื่อเกิดการเรียนรู้จากการวางเงื่อนไขแล้ว
หากมีสิ่งเร้าคล้ายๆกับสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขมากระตุ้น
อาจทำให้เกิดการตอบสนองที่เหมือนกัน
2.1.10 กฎแห่งการจำแนกความแตกต่าง (Law of discrimination) ที่ว่า
หากมีการใช้สิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขหลายแบบ แต่มีการใช้สิ่งเร้าที่ไม่วางเงื่อนไข
เข้าคู่กับสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขนั้น
ก็สามารถช่วยให้เกิดการเรียนรู้ได้โดยสามรถแยกความแตกต่างและเลือกตอบสนอง
เฉพาะสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขเท่านั้น ได้
2.2 การประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้
2.2.1 ผู้สอนควรนำความต้องการทางธรรมชาติของผู้เรียน
หรือสิ่งที่ผู้เรียนชอบ มาใช้เป็นสิ่งเร้า
มาใช้ในการจัดการเรียนรู้และให้รางวัลผู้เรียน
ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี
2.2.2 ผู้สอนควรเสนอสิ่งที่จะสอนไปพร้อมๆกับสิ่งเร้า
ที่ผู้เรียนชอบ หรือสนใจ
2.2.3
การที่ผู้สอน นำเรื่องที่เคยสอนมาแล้วกลับมาสอนใหม่
สามารถช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้
2.2.4
ผู้สอนควรจัดกิจกรรมการเรียนให้ต่อเนื่อง
และคล้ายคลึงกันระหว่างประสบการณ์เดิมกับประสบการณ์ใหม่
ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ง่ายขึ้น
2.2.5
ผู้สอนควรเสนอสิ่งเร้าในการสอนให้ชัดเจน
ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และตอบสนองได้ชัดเจนขึ้น
2.2.6
หากผู้สอนต้องการให้ผู้เรียนเกิดพฤติกรรมใด
ควรมีการใช้สิ่งเร้าหลายแบบ
แต่ต้องมีสิ่งเร้าที่มีการตอบสนองโดยไม่มีเงื่อนไขควบคู่ไปด้วย เช่น
ผู้สอนต้องการให้ผู้เรียนทำงานส่งด้วยความรับผิดชอบทุกครั้ง
ผู้สอนอาจวางเงื่อนไขว่า จะมีการตรวจให้คะแนนทุกครั้ง
โดยทำอย่างสม่ำเสมอและมีเหตุผล ซึ่งพฤติกรรมนี้อาจถ่ายโยงไปสู่การสอนวิชาอื่น
หรือสถานการณ์อื่นๆได้
3 ทฤษฎีการเรียนรู้การวางเงื่อนไขแบบการกระทำ (Operant
conditioning theory) ของสกินเนอร์
3.1 ทฤษฎีการเรียนรู้
สามารถสรุปได้ดังนี้
3.1.1
การกระทำใดๆ ถ้าได้รับการเสริมแรงจะมีแนวโน้มเกิดขึ้นอีก
ส่วนการกระทำที่ไม่มีการเสริมแรง
แนวโน้มที่ความถี่ของการกระทำนั้นจะลดลงและหายไปในที่สุด
3.1.2
การเสริมแรงที่แปรเปลี่ยน
ทำให้เกิดการตอบสนองกว่าการเสริมแรงที่ตายตัว
3.1.3
การลงโทษทำให้เรียนรู้ได้เร็วและลืมเร็ว
3.1.4
การให้แรงเสริม หรือการให้รางวัล เมื่อมีการแสดงพฤติกรรมที่ต้องการ
สามารถช่วยปรับ หรือปลูกฝังนิสัยที่ต้องการได้
3.2 การประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้
3.2.1
การเสริมแรงทางบวก (positive reinforcement) เป็นการทำให้ความถี่ของพฤติกรรมคงที่หรือเพิ่มมากขึ้น
อันเป็นผลเนื่องมาจากผลกรรมที่ตามหลังพฤติกรรมนั้นๆ
ซึ่งสิ่งที่มีศักยภาพเป็นตัวเสริมแรงได้นั้น แบ่งได้เป็น 4 ประเภท
คือ
3.2.1.1.
ตัวเสริมแรงที่เป็นสิ่งของ (material reinforcer) เป็นตัวเสริมแรงที่ประกอบไปด้วยอาหาร ของที่เล่นได้ และสิ่งของต่างๆ
เช่น ขนม ของเล่น เสื้อผ้า น้ำหอม รถยนต์ เป็นต้น
3.2.1.2.
ตัวเสริมแรงทางสังคม (social reinforcer)
ตัวเสริมแรงทางสังคมเป็นตัวเสริมแรงที่ไม่ต้องลงทุนซื้อหา
มีอยู่กับตัวเราและค่อนข้างจะมีประสิทธิภาพสูงในการปรับพฤติกรรม แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ คำพูด ได้แก่ คำชมเชย เช่น ดีมาก น่าสนใจมาก ผมชอบมากเลย
ใช่เลย ฉลาดจริงๆ เป็นความคิดที่ดี เป็นต้น และการแสดงออกทางท่าทาง เช่น การยิ้ม
การมองอย่างสนใจ การแตะตัว การจับมือ เป็นต้น
3.2.1.3.
ตัวเสริมแรงที่เป็นกิจกรรม (activity reinforcer) เป็นการใช้กิจกรรมหรือพฤติกรรมที่ชอบ
ไปเสริมแรงกิจกรรมหรือพฤติกรรมที่ไม่ชอบ
3.2.1.4.
ตัวเสริมแรงที่เป็นเบี้ย อรรถกร (token reinforcer) โดยการนำเบี้ยอรรถกรไปแลก เป็นตัวเสริมแรงอื่นๆได้ เช่น ดาว คูปอง โบนัส
เงิน คะแนน เป็นต้น
3.2.2
การเสริมแรงทางลบ (negative reinforcement)
เป็นการทำให้ความถี่ของพฤติกรรมคงที่หรือเพิ่มมากขึ้น
อันเป็นผลมาจากการที่เราทำพฤติกรรมดังกล่าว
แล้วสามารถหลีกหนีจากสิ่งที่เราไม่พอใจได้ ซึ่งการเสรมแรงทางลบที่ครูผู้สอนควรปฏิบัติ
คือ ทำทันที หรือ เร็วที่สุด เมื่อพฤติกรรมที่ไม่ต้องการเกิดขึ้น
ควรให้มีความรุนแรงพอเหมาะ ไม่มากหรือน้อยเกินไป
ควรให้ผู้ถูกลงโทษรู้ว่าพฤติกกรมใดที่ถูกลงโทษ เพราะเหตุใด
ควรใช้เหตุผลไม่ใช้อารมณ์ ควรใช้การลงโทษควบคู่กับการเสริมแรงทางบวก ผู้ลงโทษต้องเป็นตัวแบบที่ดีในทุกๆด้าน
และการลงโทษควรเป็นวิธีสุดท้าย ถ้าไม่จำเป็นไม่ควรใช้การลงโทษ
Dr. Surin (2553) ได้กล่าวถึงทฤษฎีนี้ไว้ว่า
นักคิดคนสำคัญในกลุ่มนี้มองธรรมชาติของมนุษย์ในลักษณะที่เป็นกลางคือไม่ดีไม่เลว (neutral
- passive) การกระทำต่าง ๆ ของมนุษย์เกิดจากอิทธิพลของสิ่งแวดล้อมภายนอก
พฤติกรรมของมนุษย์เกิดจากการตอบสนองต่อสิ่งเร้า (stimulus - response) การเรียนรู้เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้าและการตอบสนอง
กลุ่มพฤติกรรมนิยมให้ความสนใจกับพฤติกรรมมาก เพราะพฤติกรรมเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัด
สามารถวัดได้และทดสอบได้ ทฤษฎีการเรียนรู้ในกลุ่มนี้ ประกอบด้วยแนวคิด สำคัญ ๆ 3
แนวด้วยกันคือ
1.ทฤษฎีการวางเงื่อนไขของวัตสัน
(Watson)
วัตสัน (Watson) ได้ทำการทดลองโดยให้เด็กคนหนึ่งเล่นกับหนูขาว
ก็ทำเสียงดังจนเด็กตกใจร้องไห้ หลังจากนั้นเด็กก็จะกลัวและร้องไห้เมื่อเห็นหนูขาว
ต่อมาทดลองให้นำหนูขาวมาให้เด็กดู
โดยแม่จะกอดเด็กไว้จากนั้นเด็กก็จะค่อยๆหายกลัวหนูขาว
จาการทดลองดังกล่าว
วัตสันสรุปเป็นกฎการเรียนรู้ได้ดังนี้
1.1 ทฤษฎีการเรียนรู้
1.1.1 พฤติกรรมเป็นสิ่งที่สามารถควบคุมให้เกิดได้
โดยการควบคุมสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขให้สัมพันธ์กับสิ่งเร้าตามธรรมชาติ
และการเรียนรู้จะคงทนถาวรหากมีการให้สิ่งเร้าที่สัมพันธ์กันนั้นควบคู่กันไปอย่างสม่ำเสมอ
1.1.2 เมื่อสามารถทำให้เกิดพฤติกรรมใดๆได้ก็สามารถลดพฤติกรรมนั้นให้หายไปได้
1.2 หลักการจัดการศึกษา/การสอน
1.2.1ในการสร้างพฤติกรรรมอย่างใดอย่างหนึ่งให้เกิดขึ้นในผู้เรียนควรพิจารณาสิ่งจูงใจหรือสิ่งเร้าที่เหมาะสมกับภูมิหลังและความต้องการของผู้เรียนมาใช้เป็นสิ่งเร้าควบคู่ไปกับสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไข
เช่น ถ้าต้องการให้เด็กตอบคำถามครู ครูควรตั้งคำถามให้เด็กตอบโดยแสดงท่าทางที่ให้ความอบอุ่นและให้กำลังใจแก่เด็ก
จะทำให้เด็กเกิดความมั่นใจในการตอบคำถามและถ้าครูใช้วิธีการนี้ซ้ำๆอย่างสม่ำเสมอ
เด็กจะเกิดการเรียนรู้และมีความคงทนในการแสดงพฤติกรม
1.2.2 การลบพฤติกรรรมที่ไม่พึงปรารถนา
สามารถทำได้โดยหาสิ่งเร้าตามธรรมชาติที่ไม่ได้วางเงื่อนไขมาช่วย เช่น
หากผู้เรียนไม่ชอบทำการบ้านคณิตศาสตร์ครูอาจใช้ความเป็นมิตร เป็นกันเอง
ให้ความดูแล
เอาใจใส่และให้ความช่วยเหลืออย่างใกล้ชิดสิ่งเร้าเหล่านี้ตามธรรมชาติเหล่านี้สามารถช่วยเปลี่ยนพฤติกรรรมได้
2. ทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบต่อเนื่อง
(Contiguous Condition-ing) ของกัทธรี
กัทธรี(Guthrie
ค.ศ. 1886-1959) ได้ทำการทดลองโดยปล่อยแมวที่หิวจัดเข้าไปในกล่องปัญหา
มีเสาเล็กๆตรงกลาง มีกระจกที่ประตูทางออก มีปลาแซลมอนวางไว้นอกกล่อง
เสาในกล่องเป็นกลไกเปิดประตู แมวบางตัวใช้แบบแผนการกระทำหลายแบบเพื่อจะออกจากกล่อง
แมวบางตัวใช้วิธีเดียว กัทธรีอธิบายว่า
แมวใช้การกระทำครั้งสุดท้ายที่ประสบผลสำเร็จเป็นแบบแผนยึดไว้สำหรับการแก้ปัญหาครั้งต่อไป
และการเรียนรู้เมื่อเกิดขึ้นแล้วแม้เพียงครั้งเดียวก็นับได้ว่าเรียนรู้แล้ว ไม่
จำเป็นต้องทำซ้ำอีก กฎการเรียนรู้ของกัทธรี
สรุปได้ดังนี้
2.1 ทฤษฎีการเรียนรู้
2.1.1 กฎแห่งความต่อเนื่อง (Law of Contiguity) เมื่อมีกลุ่มสิ่งเร้ากลุ่มใดกลุ่มหนึ่งมากระตุ้นจะก่อให้เกิดการเคลื่อนไหวของร่างกายอย่างใดอย่างหนึ่งขึ้น
และเมื่อกลุ่มสิ่งเร้าเดิมกลับมาปรากฏอีกอาการเคลื่อนไหวอย่างเก่าก็จะเกิดขึ้นอีก
พฤติกรรมที่กระทำซ้ำนั้นไม่ใช่เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้ากับการตอบสนอง
แต่เกิดจากการที่กลุ่มสิ่งเร้าที่ก่อให้เกิดพฤติกรรมแบบเก่านั้นกลับมาอีก
2.1.2 การเรียนรู้เกิดขึ้นได้แม้เพียงครั้งเดียว (One
trial learning) สนองออกมา ถ้าเกิดการเรียนรู้ขึ้นแล้วแม้เพียงครั้งเดียว
ก็นับว่าได้เรียนรู้แล้ว ไม่จำเป็นต้องทำซ้ำอีก หรือไม่จำเป็นต้องฝึกซ้ำอีก
2.1.3 กฎของการกระทำครั้งสุดท้าย (Low of
Regency) หากการเรียนรู้เกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์แล้ว
ในสภาพการณ์ใดสภาพการณ์หนึ่ง เมื่อมีสภาพการณ์ใหม่เกิดขึ้น บุคคลจะกระทำเหมือนที่เคยได้กระทำในครั้งสุดท้ายที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้นั้นไม่ว่าจะผิดหรือถูกก็ตาม
2.1.4 หลักการจูงใจ (Motivation) การเรียนรู้เกิดจาการจูงใจมากกว่าการเสริมแรง
2.2
หลักการจัดการศึกษา / การสอน
2.2.1 ขณะสอนครูควรสังเกตการกระทำหรือการเคลื่อนไหวของนักเรียนว่ากำลังเกี่ยวพันกับสิ่งเร้าใด
ถ้าครูให้สิ่งเร้าที่เกี่ยวพันกับการเคลื่อนไหวนั้นน้อยกว่าก็จะไม่สามารถเปลี่ยนการกระทำของเด็กได้
เช่น ถ้าเด็กกำลังเอะอะวุ่นวายไร้ระเบียบ ครูจะพูดหรือสอนขณะนั้นก็ไม่มีผล ต้องคอยให้เขาสงบเสียก่อน
2.2.2 ในการสอน ควรวิเคราะห์งานอกเป็นส่วนย่อยๆ
และสอนส่วนย่อยเหล่านั้นให้เด็กสามารถตอบสนองอย่างถูกต้องจริงๆ
หรือได้รับการเรียนรู้ที่ถูกต้องในทุกๆหน่วย เช่น การสอนให้นักรเยนกรองสร ต้องวิเคราะห์ว่าการกรองสรจะต้องมีทักษะย่อยๆอะไรบ้าง
แต่ละทักษะต่อเนื่องกันอย่างไร และสอนหรือฝึกจนนักเรียนทำได้ถูกต้อง
2.2.3 ในการจบบทเรียน
ไม่ควรปล่อยให้นักเรียนจบการเรียนโดยได้รับคำตอบผิดๆหรือแสดงอาการตอบสนองผิดๆ
เพราะเขาจะเก็บการกระทำครั้งสุดท้ายไว้ในความทรงจำ
ใช้เป็นแบบแผนในการทำจนเป็นนิสัย
2.2.4 การสร้างแรงจูงใจให้เกิดกับผู้เรียนเป็นสิ่งสำคัญช่วยให้ผู้เรียนประสบความสำเร็จในการเรียนรู้
ในการสอนจึงควรมีการจูงใจผู้เรียน
ฮัลล์ (Hull) ได้ทำการทดลองโดยฝึกหนูให้กดคาน
โดยแบ่งหนูเป็นกลุ่ม ๆ แต่ละกลุ่มอดอาหาร 24 ชั่วโมงและแต่ละกลุ่มมีแบบแผนในการเสริมแรงแบบตายตัวต่างกัน
บางกลุ่มกดคาน 5 ครั้ง จึงได้อาหาร ไปจนถึงกลุ่มที่กด 90
ครั้ง จึงได้อาหารและอีกพวกหนึ่งทดลองแบบเดียวกัน แต่อดอาหารเพียง 3
ชั่วโมง ผลปรากฏว่ายิ่งอดอาหารมากคือมีแรงขับมาก
จะมีผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความเข้มของนิสัย
กล่าวคือจะทำให้การเชื่อมโยงระหว่างอวัยวะรับสัมผัส (receptor) กับอวัยวะแสดงออก(effector)เข้มแข็งขึ้น
ดังนั้นเมื่อหนูหิวมากจึงมีพฤติกรรมกดคานเร็วขึ้น
3.1 ทฤษฎีการเรียนรู้
3.1.1 กฎแห่งสมรรถภาพในการตอบสนอง (Law of
Reactive in Hibition) กล่าวคือถ้าร่างกายเมื่อยล้า
การเรียนรู้จะลดลง
3.1.2 กฎแห่งการลำดับกลุ่มนิสัย (Law of Habit
Hierachy) เมื่อมีสิ่งเล้ามากระตุ้น แต่ละคนจะมีการตอบสนองต่าง ๆ
กัน ในระยะแรกการแสดงออกมีลักษณะง่าย ๆ ต่อเมื่อเรียนรู้มากขึ้น
ก็สามารถเลือกแสดงการตอบสนองในระดับที่สูงขึ้นหรือถูกต้องตามมาตรฐานของสังคม
3.1.3 กฎแห่งการใกล้บรรลุเป้าหมาย (Goal
Gradient Hypothesis) เมื่อผู้เรียนยิ่งใกล้บรรลุเป้าหมายมากเท่าใดจะมีสมรรถภาพในการตอบสนองมากขึ้นเท่านั้น
การเสริมแรงที่ให้ในเวลาใกล้เป้าหมายจะช่วยทำให้เกิดการเรียนรู้ได้ดีที่สุด
3.2 หลักการจัดการศึกษา / การสอน
3.2.1 ในการจัดการเรียนการสอน
ควรคำนึงถึงความพร้อม ความสามารถและเวลาที่ผู้เรียนจะเรียนได้ดีที่สุด
3.2.2 ผู้เรียนมีระดับของการแสดงออกไม่เท่ากัน
ในการจัดการเรียนการสอน ควรให้ทางเลือกที่หลากหลาย
เพื่อผู้เรียนจะได้ตอบสนองตามระดับความสามารถของตน
3.2.3 การให้เสริมแรงในช่วงที่ใกล้เคียงกับเป้าหมายมากที่สุด
จะช่วยทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี
1. ทฤษฎีการเชื่อมโยง (Classical
Connectionism) ของธอร์นไดค์ (Thorndike)
มีความเชื่อว่าการเรียนรู้เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้ากับการตอบสนอง
ซึ่งมีหลายรูปแบบ
บุคคลจะมีการลองผิดลองถูกปรับเปลี่ยนไปเรื่อยๆ
จนกว่าจะพบรูปแบบการตอบสนองที่สามารถให้ผลที่พึงพอใจมากที่สุดเมื่อเกิดการเรียนรู้แล้ว
บุคคลจะใช้รูปแบบการตอบสนองที่เหมาะสมเพียงรูปแบบและจะพยายามใช้รูปแบบนั้นเชื่อมโยงกับสิ่งเร้าในการเรียนรู้ต่อไปเรื่อยๆ
การจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จึงเน้นที่การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนแบบลองผิดลองถูกบ้าง
มีการสำรวจความพร้อมของผู้เรียนซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องกระทำก่อนการสอนบทเรียน
เมื่อผู้เรียนเกิดการเรียนรู้แล้วครูควรฝึกให้ผู้เรียนฝึกการนำการเรียนรู้นั้นไปใช้บ่อยๆ
การศึกษาว่าสิ่งใดเป็นสิ่งเร้าหรือรางวัลที่ผู้เรียนพึงพอใจจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
2. ทฤษฎีการวางเงื่อนไข (Conditioning
Theory) ประกอบด้วยทฤษฏีย่อย 4 ทฤษฏี ดังนี้
2.1 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบอัตโนมัติของพาฟลอฟ (Pavlov’s
Classical Conditioning) เน้นการตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไข สรุปแนวคิดตามทฤษฏีนี้ได้ว่า การเรียนรู้ของสิ่งมีชีวิตเกิดจากการตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไข
2.2 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบอัตโนมัติของวัตสัน (Watson’s
Classical Conditioning) เน้นการตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไขเช่นกัน
สรุปแนวคิดตามทฤษฏีนี้ได้ว่า การเรียนรู้จะคงทนถาวรหากมีการให้สิ่งเร้าที่สัมพันธ์กันนั้นควบคู่กันไปอย่างสม่ำเสมอ
2.3 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบต่อเนื่องของกัทธรี (Guthrie’s
Contiguous Conditioning) เน้นหลักการจูงใจ สรุปแนวคิดตามทฤษฏีนี้ได้ว่า การเรียนรู้เมื่อเกิดขึ้นแล้วแม้เพียงครั้งเดียว ก็นับว่าได้เรียนรู้แล้วไม่จำเป็นต้องทำซ้ำอีก
2.4 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบโอเปอร์แรนต์ของสกินเนอร์ (Skinner’s
Operant Conditioning) เน้นการเสริมแรงหรือให้รางวัล สรุปแนวคิดตามทฤษฏีนี้ได้ว่า การกระทำใดๆ
ถ้าได้รับการเสริมแรงจะมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นอีก การเสริมแรงที่แปรเปลี่ยนทำให้การตอบสนองคงทนกว่าการเสริมแรงที่ตายตัว การจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จึงเน้นที่การเสนอสิ่งเร้าในการเรียนการสอน การจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง มีการแสริมแรงหรือให้รางวัลเพื่อให้ผู้เรียนเกิดความพึงพอใจที่จะเรียนรู้
3 ทฤษฏีการเรียนรู้ของฮัลล์ (Hull’s Systematic
Behavior Theory) มีความเชื่อว่าถ้าร่างกายเมื่อยล้า การเรียนรู้จะลดลง การตอบสนองต่อการเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ดีที่สุดเมื่อได้รับแรงเสริมในเวลาใกล้บรรลุเป้าหมาย หลักการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จึงมักคำนึงถึงความพร้อม ความสามารถและเวลาที่ผู้เรียนจะเรียนได้ดีที่สุด การจัดการเรียนการสอนควรให้ทางเลือกที่หลากหลายเพื่อตอบสนองระดับความสามารถของผู้เรียน
สรุป
จากการศึกษาค้นคว้า และรวบรวมข้อมูล
สรุปได้ว่านักคิดกลุ่มนี้มีความเชื่อว่า การกระทำต่าง ๆ
ของมนุษย์เกิดจากอิทธิพลของสิ่งแวดล้อมภายนอก การเรียนรู้เกิดจากการเชื่อมโยงระหว่างสิ่งเร้าและการตอบสนอง
กลุ่มพฤติกรรมนิยมให้ความสนใจกับพฤติกรรมมาก เพราะพฤติกรรมเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัด
สามารถวัดได้และทดสอบได้ ทฤษฎีการเรียนรู้ในกลุ่มนี้ ประกอบด้วยแนวคิด สำคัญ ๆ 3 แนวด้วยกันคือ
1. ทฤษฎีการเชื่อมโยงของธอร์นไดค์ การจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จะเน้นที่การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนแบบลองผิดลองถูกบ้าง
ฝึกให้ผู้เรียนฝึกการนำการเรียนรู้นั้นไปใช้บ่อยๆ การศึกษาว่าสิ่งใดเป็นสิ่งเร้าหรือรางวัลที่ผู้เรียนพึงพอใจจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
2. ทฤษฎีการวางเงื่อนไข ประกอบด้วยทฤษฏีย่อย 4 ทฤษฏี ดังนี้
2.1 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบอัตโนมัติของพาฟลอฟ (Pavlov’s
Classical Conditioning)
การเรียนรู้ของสิ่งมีชีวิตเกิดจากการตอบสนองต่อสิ่งเร้าที่วางเงื่อนไข
2.2 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบอัตโนมัติของวัตสัน (Watson’s
Classical Conditioning) การเรียนรู้จะคงทนถาวรหากมีการให้สิ่งเร้าที่สัมพันธ์กันนั้นควบคู่กันไปอย่างสม่ำเสมอ
2.3 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบต่อเนื่องของกัทธรี (Guthrie’s
Contiguous Conditioning)
การเรียนรู้เมื่อเกิดขึ้นแล้วแม้เพียงครั้งเดียว ก็นับว่าได้เรียนรู้แล้วไม่จำเป็นต้องทำซ้ำอีก
2.4 ทฤษฏีการวางเงื่อนไขแบบโอเปอร์แรนต์ของสกินเนอร์ (Skinner’s
Operant Conditioning) การจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จะเน้นที่การเสนอสิ่งเร้าในการเรียนการสอน การจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง มีการแสริมแรงหรือให้รางวัลเพื่อให้ผู้เรียนเกิดความพึงพอใจที่จะเรียนรู้
3 ทฤษฏีการเรียนรู้ของฮัลล์ หลักการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จะคำนึงถึงความพร้อม ความสามารถและเวลาที่ผู้เรียนจะเรียนได้ดีที่สุด การจัดการเรียนการสอนควรให้ทางเลือกที่หลากหลายเพื่อตอบสนองระดับความสามารถของผู้เรียน
ที่มา
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์. (2553). 80
นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ (18 - 21).กรุงเทพฯ: แดเน็กซ์ อินเตอร์คอร์ปอเรชั่น จำกัด.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น